SOWA OPAC : Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Lesku

7 wyników

Książka

W koszyku

oceń

Bieszczady : cierń w wilczej łapie / Stanisław Kryciński. - Wydanie I. - Rzeszów : Libra PL, 2022. - 246, [2] strony : faksymilia, fotografie, mapy, plany, portrety ; 23 cm.

Autor

Kryciński Stanisław (1954- )

Forma i typ

Książki Publikacje popularnonaukowe

Temat

Cerkwie Dwory Kolonizacja józefińska Kościoły i kaplice Mniejszości narodowe Społeczności lokalne Zabytki architektury Bieszczady (góry)

Gatunek

Opracowanie Publikacja bogato ilustrowana

Dziedzina i ujęcie

Architektura i budownictwo Historia Geografia i nauki o Ziemi

Większość opisanego w tej książce obszaru położona jest między pasmami Otrytu i Żukowa. Nie ma tu widokowych szczytów, ale za to można spotkać liczne ślady kilkusetletniej historii. Przeważająca część wsi tętniących tu życiem do połowy XX w. dziś nie istnieje. Jest to wynik wysiedleń, które nastąpiły w 1951 r., w związku z tzw. korektą granicy wschodniej i otrzymaniem przez Polskę 480 km² terytorium z Lutowiskami i Ustrzykami Dolnymi, w zamian za tereny w widłach Bugu i Sołokii. W granicach Polski znalazły się pozbawione mieszkańców osady z kompletną zabudową i cerkwiami. Jednak decyzją ówczesnych władz można było zasiedlić tylko kilka z nich. Pozostałe zostały unicestwione, domy rozebrano, a polom pozwolono zarosnąć. Ponadto w latach 60. XX w. część z nich została zalana w wyniku napełniania gigantycznego zbiornika wodnego utworzonego powyżej tamy w Solinie. W dorzeczu potoku Czarnego, z istniejących tu dziewięciu wsi, dziś żyją tylko Czarna, Polana i Żłobek. Ta pierwsza, jedna z największych w Bieszczadach, miała dwie cerkwie i dwa dwory, z których jeden był ufortyfikowany. Polana to rzadki przykład wsi zamieszkiwanej niegdyś w połowie przez Polaków i Rusinów. Działała tu kopalnia ropy naftowej, o którą bój toczył niemiecki hrabia z angielskim dyplomatą. W północno-wschodnim skraju opisywanego obszaru odkryjemy ślady zaginionego zamku w Hoszowie oraz historię niemieckich kolonii w Bandrowie i Steinfelsie. Przeczytamy tu też o kilku wsiach leżących nad Solinką, m.in. o Łopience, z cerkwią skrywającą cudami słynącą ikonę Matki Bożej. Jeszcze osiemdziesiąt lat temu na tutejsze odpusty przybywały kilkutysięczne tłumy. Po tym jak zrujnowana świątynia została odbudowana przez grupę zapaleńców, kult ten odżył i od dwudziestu lat znów gromadzą się tu wierni z całego kraju. Losy sąsiadujących ze sobą Terki oraz Wołkowyi splotły się w XX w. węzłem polsko-ukraińskiego konfliktu, który znalazł krwawy epilog w zbrodni dokonanej w lipcu 1946 r. Tytuł książki nawiązuje do tych wydarzeń.

dostępna do wypożyczenia

Ta pozycja znajduje się w zbiorach 2 placówek. Rozwiń listę, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Wszystkie egzemplarze są obecnie wypożyczone: sygn. 913(438) (1 egz.)

Czytelnia

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. Reg. (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Bieszczady : gdzie dzwonnica głucha otulona w chmury / Stanisław Kryciński. - Wydanie I. - Rzeszów : Libra PL, 2021. - 253, [3] strony : faksymilia, fotografie, mapy, plany, portrety ; 23 cm.

Autor

Kryciński Stanisław (1954- )

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Budownictwo drewniane Konserwacja zabytków Osadnictwo Społeczeństwo Wsie Bieszczady (góry)

Gatunek

Esej Publikacja bogato ilustrowana

Dziedzina i ujęcie

Etnologia i antropologia kulturowa Historia

Opisana tu część Bieszczadów wciśnięta jest pomiędzy pasmo graniczne a dolinę Sanu – od jego źródeł aż po Rajskie. Podczas przymusowych wysiedleń ludności ukraińskiej do USRR prowadzonych w latach 1945–1946 deportowano niewiele ponad połowę tutejszej populacji. Ludzie skutecznie kryli się w lasach i uciekali na słowacką stronę. Ówczesną granicę państwową ze Związkiem Sowieckim stanowił San, dlatego dotarcie w te tereny możliwe było jedynie od strony Wołkowyi i Cisnej i to wąskimi drogami marnej jakości. Wysiedlenia utrudniała też ukraińska partyzantka, atakująca oddziały wojskowe, które miały je przeprowadzić. W konsekwencji skierowano tu znacznie większe siły Wojska Polskiego, które latem 1947 r., w ramach akcji „Wisła”, wywiozło pozostałych mieszkańców na tzw. Ziemie Odzyskane. Oddziały UPA zostały rozbite lub zmuszone do opuszczenia tego terenu. Nikt tu nie pozostał, a większość zabudowy została spalona lub rozebrana. Dopiero kilkanaście lat po tych wydarzeniach, wraz z nowymi osadnikami zaczęło wracać tu życie. Te puste przestrzenie zawłaszczone przez bujną przyrodę są atrakcją dla turystów. Bowiem to w bieszczadzkich dolinach pozostały wyraźne ślady wsi istniejących tu co najmniej od XVI w. Można je podziwiać wędrując przez Hulskie, Krywe i Tworylne. W tym ostatnim zobaczymy imponujące pozostałości dworskiej zabudowy, ruiny niemieckiej strażnicy i dwa cmentarze. Doskonale zachowane ślady dawnej wsi czekają na nas w Berehach Górnych, a tamtejszy cmentarz zdobi niepowtarzalny nagrobek Hrycia Buchwaka. Na wyobraźnię działają także odkryte spod warstwy roślinności pozostałości wsi Jaworzec, Łuh i Zawój. Zapraszamy zatem do wędrówki po tym terenie – nie tylko utartymi szlakami, ale również zapomnianymi dolinami, nieraz zupełnie pozbawionymi ścieżek. [Libra PL, 2021]

dostępna do wypożyczenia

Ta pozycja znajduje się w zbiorach 2 placówek. Rozwiń listę, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Wszystkie egzemplarze są obecnie wypożyczone: sygn. 913(438) (1 egz.)

Czytelnia

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. Reg. (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Bieszczady : morze niepamięci / Stanisław Kryciński. - Wydanie I. - Rzeszów : Libra PL, 2023. - 223, [1] strona : faksymilia, fotografie, mapy, plany, portrety ; 22 cm.

Autor

Kryciński Stanisław (1954- )

Forma i typ

Książki Publikacje popularnonaukowe

Temat

Cerkwie Społeczeństwo Wsie Wysiedlanie Bieszczady (góry) Góry Sanocko-Turczańskie Berezka (woj. podkarpackie, pow. leski, gm. Solina) Bereżnica Niżna (woj. podkarpackie, pow. leski, gm. Solina) Bereżnica Wyżna (woj. podkarpackie, pow. leski, gm. Solina) Bóbrka (woj. podkarpackie, pow. leski, gm. Solina) Myczków (woj. podkarpackie, pow. leski, gm. Solina) Myczkowce (woj. podkarpackie, pow. leski, gm. Solina) Polańczyk (woj. podkarpackie, pow. leski, gm. Solina) Solina (woj. podkarpackie, pow. leski, gm. Solina) Zwierzyń (woj. podkarpackie, pow. leski, gm. Olszanica) Jezioro Solińskie (zbiornik wodny) Jezioro Myczkowskie (zbiornik wodny) San (dopływ Wisły ; rzeka)

Gatunek

Opracowanie

Dziedzina i ujęcie

Historia

Jezioro Solińskie przyciąga tysiące turystów i wczasowiczów, którzy uważają, że jest ono największą atrakcją Bieszczadów. Inni omijają je z daleka, bowiem wolą cieszyć oczy widokami z połonin. Ci, którzy wybierają Jezioro widzą malownicze zarysy gór odbijających się w wodzie. Tej wodzie, która zalała istniejące od kilkuset lat osady. Gruba warstwa współczesności przykryła też wsie wokół „bieszczadzkiego morza”, a szczególnie Polańczyk i Solinę. Woda pochłonęła teren, gdzie do 1939 r. stało prawie 600 domów, trzy cerkwie, kościół, klasztor i rosło niemal 500 ha lasu. Przykryła również cztery cmentarze. Kilka kilometrów na północ napotkamy wieś Myczkowce, o metryce sięgającej X w. Sąsiaduje ona ze Zwierzyniem, w którym znaleziono emaliowany krzyż z XIII w., wykonany we francuskim mieście Limoges. Ze zwierzynieckiej cerkwi pochodzą XV-wieczne ikony będące dziś ozdobą Muzeum Narodowego we Lwowie. W jej pobliżu trafimy na cudowne źródło i usłyszymy legendy o dawnym monastyrze. Pod grodziskiem w Myczkowcach przebito sztolnię, która doprowadza do elektrowni wodę spiętrzoną w Zalewie Myczkowieckim. Cztery kilometry na zachód od zapory w Solinie natkniemy się na opuszczoną, zarośniętą dolinę ze śladami domów, kaplicy i cmentarza. Tu istniała Bereźnica Niżna, którą w latach 40. XX w zdmuchnął „wiatr historii”. Teleśnica Sanna, dziś zatopiona, była świadkiem chłopskiej rebelii z początkiem lipca 1932 r., kiedy to policja tłumiła wystąpienia ludności zaniepokojonej wieściami o „powrocie pańszczyzny”. W niedalekiej Bereźnicy Wyżnej gospodarował w połowie XIX w. Zygmunt Kaczkowski, którego sławę jako powieściopisarza przyćmił dopiero Henryk Sienkiewicz. U osiadłego w Bóbrce dramaturga i komediopisarza Józefa Blizińskiego bywał wybitny etnograf i folklorysta Oskar Kolberg, który zebrał tu cenne materiały do dzieła swojego życia. W Berezce zobaczymy imponujące ruiny murowanej cerkwi. Wreszcie w Polańczyku, w skromnym kościółku, będącym dawną cerkwią, spotkamy siedemnastowieczną ikonę Matki Bożej Łopieńskiej, pochodzącą z największego sanktuarium maryjnego przedwojennych Bieszczadów.

brak informacji o dostępności

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Czytelnia

Brak informacji o dostępności: sygn. Reg. (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Bieszczady : od Komańczy do Wołosatego / Stanisław Kryciński. - Wydanie 2 poprawione. - Rzeszów : Libra PL, 2018. - 274, [6] stron : fotografie, ilustracje, mapy ; 23 cm.

Autor

Kryciński Stanisław (1954- ).

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Pol, Wincenty (1807-1872) Turowski, Józef Podolecki, Jan Kanty (1800-1855) Hess, Marian (1941- ) Ukraińska Powstańcza Armia (UPA Konserwacja zabytków Cerkwie Bieszczady (góry).

Gatunek

Opracowanie

Dziedzina i ujęcie

Historia Podróże i turystyka Etnologia i antropologia kulturowa Architektura i budownictwo

Nowe poprawione wydanie bestsellerowej książki, historyczno-kulturowej wędrówki po Bieszczadach od Komańczy, przez masyw Chryszczatej, Otryt - do Wołosatego. Przedstawia dzieje osadnictwa nad Osławą, losy Galicyjskiej Cesarsko-Królewskiej Kolei Żelaznej, którą to podróżował dzielny wojak Szwejk, a także działania wojenne w okolicach Przełęczy Łupkowskiej w 1939 r. Przywraca pamięci bieszczadzkie losy Wincentego Pola, Kazimierza Józefa Turowskiego i Jana Kantego Podoleckiego - trzech dziewiętnastowiecznych patriotów polskich związanych z Bieszczadami. Przeczytamy w niej o guru polskich zegarmistrzów, thonetach z Kalnicy, Gedroyciach z Żubraczego, nadosławskich Łemkach i Bojkach z Wołosatego, a w końcu o ,,twórcy” Biesa i Czadów - legendarnym Marianie Hessie.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Czytelnia

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. Reg. (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Łemkowszczyzna nieutracona. [3] / Stanisław Kryciński. - Rzeszów : Libra PL, 2018. - 277 stron : faksymilia, fotografie, mapy, portrety ; 23 cm.

Autor

Kryciński Stanisław (1954- ).

Forma i typ

Książki Publikacje popularnonaukowe

Temat

Armia Czerwona Akcja "Wisła" (1947-1950) Bitwa 1944 r. o Przełęcz Dukielską II wojna światowa (1939-1945) Kampania wrześniowa (1939) Łemkowie Łemkowszczyzna (region etnograficzny) Ukraina Słowacja

Gatunek

Opracowanie

Dziedzina i ujęcie

Etnologia i antropologia kulturowa Historia

Trzecia i ostatnia część opowieści o Łemkowszczyźnie, będącą kontynuacją książek Łemkowszczyzna po obu stronach Karpat i Łemkowszczyzna. Czas wojny i pokoju. Opisano tu najdramatyczniejszy okres jej historii, który zaważył na łemkowskim "być, albo nie być". Kampania wrześniowa 1939 r. i operacja dukielsko-preszowska były tylko przerażającą uwerturą do wydarzeń mających nastąpić w latach 1945-1947, a więc przymusowych wysiedleń na Ukrainę sowiecką i akcji "Wisła", podczas której niemal wszystkich Łemków wywieziono na tzw. Ziemie Odzyskane, przypinając im etykietkę "ukraińskich bandytów". Czasy PRL-u to okres inwigilacji, życia w strachu i niemożności działalności społecznej czy politycznej. Dopiero po 1990 r. zaczęły powstawać łemkowskie organizacje podtrzymujące odrębność tej mniejszości etnicznej, a można również powiedzieć, że narodu.

dostępna do wypożyczenia

Ta pozycja znajduje się w zbiorach 2 placówek. Rozwiń listę, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 94(4) (1 egz.)

Czytelnia

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. Reg. (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Łemkowszczyzna. [2] : Czas wojny i pokoju / Stanisław Kryciński. - Rzeszów : Wydawnictwo Libra PL, 2018. - 332, [2] strony : faksymilia, fotografie, mapy, portrety ; 23 cm.

Autor

Kryciński Stanisław (1954- ).

Forma i typ

Książki Publikacje popularnonaukowe

Temat

Łemkowie Łemkowszczyzna (region etnograficzny)

Gatunek

Opracowanie

Dziedzina i ujęcie

Etnologia i antropologia kulturowa Historia Literaturoznawstwo Religia i duchowość

Książka ta jest drugą częścią opowieści o Łemkowszczyźnie, kontynuacją wydanej przed dwoma laty Łemkowszczyzny po obu stronach Karpat. Obejmuje sto lat dziejów Łemków żyjących na północnych stokach Karpat i ich sąsiadów Rusnaków, zamieszkujących południowy skłon tych gór. Opisano tu okres od lat 30. XIX w., po lato 1939 r. Opowiedziane tu zostały narodziny łemkowskiej świadomości i literatury, działania podczas Wielkiej Wojny na terenie Beskidu Niskiego i prześladowania jakie dotknęły Łemków w obozie internowania Thalerhof. Kolejne rozdziały opisują cmentarze wojenne tak charakterystyczne dla tej krainy, powrót do prawosławia, działaczy i literatów okresu międzywojennego, powstanie Apostolskiej Administracji Łemkowszczyzny, a w końcu życie na łemkowskiej wsi w latach międzywojennych i łemkowskie rzemiosło z kamieniarstwem na czele.

dostępna do wypożyczenia

Ta pozycja znajduje się w zbiorach 2 placówek. Rozwiń listę, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 94(4) (1 egz.)

Czytelnia

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. Reg. (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Pogórze Przemyskie : tajemnice doliny Wiaru / Stanisław Kryciński. - Rzeszów : Wydawnictwo Libra PL, 2019. - 306, [2] strony : ilustracje, fotografie, mapy ; 22 cm.

Autor

Kryciński Stanisław (1954- ). Giemza Jarosław. Pacławskie cerkwie i cudowna ikona Bogurodzicy Hodigitrii

Forma i typ

Książki Publikacje popularnonaukowe

Temat

Pogórze Przemyskie Wiar (dolina)

Gatunek

Opracowanie

Dziedzina i ujęcie

Historia

Pierwsza część opowieści o Pogórzu Przemyskim odsłania tajemnice doliny Wiaru od Arłamowa, przez Kalwarię Pacławską, Sierakośce po Stanisławczyk. Opisuje miejsce szczególne, tu Karpaty spotykają się z wielką niziną ciągnąca się na wschód, aż ku azjatyckim stepom. To teren z licznymi pozostałościami po grodach, zamkach i dworach, gdzie po dawnych wsiach i ich mieszkańcach pozostały tylko dzikie sady, cmentarze i ruiny cerkwi. To właśnie tutaj posadowiła się najstarsza w Polsce gotycka cerkiew murowana w Posadzie Rybotyckiej, której wnętrza zdobią bizantyjskie polichromie. To także wspaniała przyroda i Las Turnica, z najbardziej zbliżonym do naturalnego drzewostanem w naszych Karpatach, a także spokój jakie człowiek nie zazna nigdzie indziej. [nota wydawcy]

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Czytelnia

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. Reg. (1 egz.)