SOWA OPAC : Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Lesku

13 wyników

Książka

W koszyku

oceń

Pogranicze wszystkiego : podróże po Wołyniu / Natalia Bryżko-Zapór. - Wydanie I. - Wołowiec : Wydawnictwo Czarne, 2021. - 429, [2] strony ; 20 cm.

(Sulina)

Autor

Bryżko-Zapór Natalia

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Regiony przygraniczne Wołyń (Ukraina ; kraina historyczna) Polska Ukraina

Gatunek

Reportaż

Dziedzina i ujęcie

Historia Socjologia i społeczeństwo

Wyjazdy zarobkowe na Zachód – legalne i nielegalne – to codzienność mieszkańców Wołynia. Z ich punktu widzenia wymarzonym Zachodem jest Polska, tymczasem Polacy mają z Wołyniem przede wszystkim ponure skojarzenia. A przecież od tragicznych wydarzeń minęło już ponad siedemdziesiąt lat, narodziły się kolejne pokolenia i – mówiąc najzupełniej banalnie – życie toczy się dalej. Życie, o którym wiemy zdecydowanie za mało. Natalia Bryżko-Zapór prowadzi nas więc przez Wołyń dzisiejszy i przeszły. Wołyń arian i współczesnych protestantów, Wołyń przemytników papierosów i emigrantów, Wołyń żyjący w cieniu Donbasu i krwawej historii, Wołyń urzekających krajobrazów i lasów zdewastowanych przez rabusiów bursztynu, Wołyń Ukraińców, Żydów i Polaków. Wreszcie Wołyń przedwiecznych bogów, boginek i upiorów. „Pogranicze wszystkiego” to przewodnik po krainie położonej tuż za miedzą, na ukraińskim brzegu Bugu, żyjącej własnym życiem i poszukującej, trochę po omacku, nowej tożsamości.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 308 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Nic nie jest w porządku : Wołyń, moja rodzinna historia / Krzesimir Dębski. - Warszawa : Czerwone i Czarne, 2016. - 256 stron : fotografie, portrety ; 23 cm.

Autor

Dębski Krzesimir (1953- )

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje publicystyka

Temat

Dębscy (rodzina) Dębski, Krzesimir (1953- ) Polacy Ukraińcy Zbrodnia wołyńska (1943-1944) Kisielin (Ukraina, obw. wołyński) Wołyń (Ukraina ; kraina historyczna) Polska

Gatunek

Pamiętniki i wspomnienia

Dziedzina i ujęcie

Historia

Krzesimir Dębski, znany kompozytor, przez całe życie żył w cieniu rzezi wołyńskiej. Jego rodzice cudem uratowali się z pogromu, jaki urządzili Ukraińcy z UPA we wsi Kisielin i okolicach, gdzie zginęło okrutną śmiercią kilkudziesięciu Polaków. Relacje świadków tej rzezi, w tym rodziców Krzesimira Dębskiego, są wstrząsającym świadectwem ludobójstwa.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 94(438).082 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

(Saga Dobrzyńskich / Gabriela Gargaś ; 1)

Autor

Gargaś Gabriela Gargaś Gabriela Saga Dobrzyńskich ;

Forma i typ

Książki Proza

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Kobieta Relacja romantyczna Rodzeństwo Rozstanie Warszawa (woj. mazowieckie) Wołyń (Ukraina ; kraina historyczna)

Gatunek

Powieść historyczna Powieść obyczajowa Saga rodzinna

Janka ucieka z ogarniętego wojną Wołynia i musi zostawić młodszą siostrę u obcej rodziny. Obiecuje, że po nią wróci, lecz w tamtym czasie każde pożegnanie może być już na zawsze. I wtedy los stawia na jej drodze inną małą dziewczynkę, która została na świecie zupełnie sama. Czy Janka pokocha ją jak własną siostrę? W Warszawie Tadek poznaje Annę, w której niebieskich oczach można się zatracić. Rodzące się uczucie wystawi na próbę więź łączącą go z najlepszym przyjacielem. Jaką cenę zapłaci za podjęte decyzje? Po latach drogi Janki i Tadka się połączą. Tych dwoje doświadczyła wojna, ale przed nimi jeszcze całe życie… "Kiedyś się odnajdziemy" to opowieść o miłości, która potrafi przetrwać największe cierpienie, stracie, której nie można przeboleć, i błędach, które trudno wybaczyć.[empik].

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 821.162.1-3 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

(Saga wołyńska / Joanna Jax ; 2)

Autor

Jax Joanna Jax Joanna. Saga wołyńska ;

Forma i typ

Książki Proza

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

II wojna światowa (1939-1945) Stosunki etniczne Niepowodzenie Nadzieja Ukraina Wołyń (Ukraina ; kraina historyczna)

Gatunek

Powieść obyczajowa Saga rodzinna Powieść historyczna

Nadchodzi rok 1939. Ustabilizowane życie Marty, Nadii, Wissariona i Andrzeja nagle legło w gruzach. Tymczasem dla Marcela Lemańskiego wybuch wojny jest szansą na opuszczenie murów więzienia. Okupacja sowiecka a potem niemiecka odciska na bohaterach głębokie piętno, zaś ukraińscy nacjonaliści, kibicujący Trzeciej Rzeszy, liczą na utworzenie niepodległego państwa. Ich zawiedzione nadzieje i gorycz porażki doprowadzają do tragedii, która kosztuje życie tysięcy niewinnych ludzi. Różne postawy, dylematy moralne i skrajne emocje a wreszcie nieustanny lęk towarzyszą bohaterom od pierwszego dnia wojny i malują obraz ponurej rzeczywistości Wołynia i Lwowa.

aktualnie wypożyczona

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Wszystkie egzemplarze są obecnie wypożyczone: sygn. 821.162.1-3 (1 egz.)

Długość kolejki oczekujących: 1.

Książka

W koszyku

oceń

(Saga wołyńska / Joanna Jax ; 3)

Autor

Jax Joanna (1969- ) Jax Joanna. Saga wołyńska ;

Forma i typ

Książki Proza

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

II wojna światowa (1939-1945) Zbrodnia wołyńska (1943-1944) Ukraina Wołyń (Ukraina ; kraina historyczna) Polska

Gatunek

Powieść obyczajowa Saga rodzinna Powieść historyczna

Krwawa niedziela, która zmieniła Orliczyn w pogorzelisko, sprawia, że ocalali z pożogi muszą poukładać sobie życie na nowo. Marta z rodziną wyjeżdża do Lwowa, Nadia przeprowadza się do krewnych Zinowjewów zamieszkałych w okolicy Łucka, a Andrzej z Marcelem postanawiają wesprzeć oddziały samoobrony, które formują się w wielu miejscach Wołynia, by stawić czoło oszalałym z nienawiści Ukraińcom z UPA. Wissarion przyrzeka zaś sobie, że odnajdzie człowieka, który zniszczył jego życie. Tymczasem Armia Czerwona przekracza dawną granicę Polski na wschodzie i wypiera Niemców na zachód, a dowództwo AK przygotowuje się do akcji „Burza”. Wielu partyzantom nie podoba się sojusz z Sowietami, ale liczą, że inne państwa sprzymierzone przeciwko Trzeciej Rzeszy nie dopuszczą do przejęcia Kresów przez Związek Radziecki. Niestety, zwycięstwo nad Niemcami okazuje się klęską dla Polaków i Ukraińców, a bohaterowie rychło przekonują się, że zdobycie Berlina wcale nie zakończy ich problemów…

aktualnie wypożyczona

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Wszystkie egzemplarze są obecnie wypożyczone: sygn. 821.162.1-3 (1 egz.)

Długość kolejki oczekujących: 1.

Książka

W koszyku

oceń

Autor

Koprowski Marek A. (1947- ).

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Temat

Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów (OUN) Ukraińska Powstańcza Armia (UPA) II wojna światowa (1939-1945) Przestępcy wojenni Zbrodnia wołyńska (1943-1944) Wołyń (Ukraina ; kraina historyczna) Ukraina Polska

Gatunek

Biografia

Dziedzina i ujęcie

Historia

Członkowie polskiej konspiracji na Wołyniu występowali w obronie zagrożonej ludności, przeciwko mordom i masowej eksterminacji. O polską rację walczyło wielu bohaterów. Nie wolno pozwolić, aby ich imiona zatarły się w pamięci.

aktualnie wypożyczona

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Wszystkie egzemplarze są obecnie wypożyczone: sygn. 94(438).082 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Autor

Lasota Piotr

Forma i typ

Książki Proza

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Polacy Ukraińcy Wołyń (Ukraina ; kraina historyczna)

Gatunek

Powieść

Piotr, były policjant, przez przypadek trafia na ślad niezwykłej historii dwóch rodzin. Zgodnie z ostatnią wolą zmarłej babci swojego najbliższego przyjaciela postanawia zagłębić się w mroki przedwojennych relacji polsko-ukraińskich na Wołyniu oraz powojennych na Ziemiach Odzyskanych. Dzień po dniu nieubłagana rzeczywistość odsłania tragizm losów Zielińskich i Sobczuków. Czy śmierć Jana Zielińskiego była tylko wypadkiem? Jaką rolę w wydarzeniach sprzed lat odegrali Ukraińcy mieszkający w sąsiedniej wsi? Czy prawda rzeczywiście ma wyzwalającą moc?

aktualnie wypożyczona

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Wszystkie egzemplarze są obecnie wypożyczone: sygn. 821.162.1-3 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Światłość i mrok / Małgorzata Niezabitowska. - Kraków : Wydawnictwo Znak, 2022. - 556, [1] strona ; 21 cm.

Autor

Niezabitowska Małgorzata (1948- ).

Forma i typ

Książki Proza

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

Mezalians Polacy Ukraińcy Wybory życiowe Żydzi Wołyń (Ukraina ; kraina historyczna)

Gatunek

Powieść obyczajowa

Miłość wbrew regułom w wielokulturowym świecie. Rok 1939. Kołki nieopodal Łucka. Ślub przed synagogą gromadzi całe sztetl. Chana, siostra panny młodej, i Jan, przyjaciel nowożeńca, ujrzawszy się po raz pierwszy, niczym rażeni piorunem zakochują się w sobie i wywołują skandal, gdy na weselu – wbrew żelaznym zasadom – zatańczą razem. Chasydkę i ziemiańskiego syna dzieli wszystko, religia, wychowanie, obyczaje, a także prawo talmudyczne. Czy Chana odważy się je złamać, narażając się nawet na śmierć z ręki ojca? Czy Jan, mimo wszelkich przeciwności i działań własnej rodziny, znajdzie sposób, by połączyć się z ukochaną? Światłość i mrok to historia wielkiej miłości, opowieść pełna dramatycznych zwrotów, w której splatają się losy wielu postaci o wyrazistych, mocnych charakterach. Małgorzata Niezabitowska z niespotykaną dbałością odtwarza klimat lat trzydziestych i z pasją kreśli obraz niełatwych relacji między Żydami, Polakami i Ukraińcami.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 821.162.1-3 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Autor

Paszyńska Maria (1985- )

Forma i typ

Książki Proza

Przynależność kulturowa

Literatura polska

Temat

II wojna światowa (1939-1945) Małżeństwo międzyetniczne Polacy Rodzina Ukraińcy Zbrodnia wołyńska (1943-1944) Wołyń (Ukraina ; kraina historyczna)

Gatunek

Powieść historyczna Powieść obyczajowa

Przedwojenny Wołyń. Miejsce skryte wśród pól i lasów, gdzie rytm życia wyznaczały pory roku, a zdanie rozpoczęte po polsku kończono po ukraińsku. Jest rok 1938. Rodzina Karpenków wierzy w miłość ponad podziałami: Teodora jest Polką, Mychajło — Ukraińcem. Wychowują dwoje dzieci, Jankę i Semena. Ufają, że ludzie różnych religii i narodowości mogą żyć w przyjaźni. Zawierucha wojenna sprawia, że szlachetne wyobrażenia Karpenków rozsypują się jak domek z kart. Na ich miejscu wyrastają przerażające ideologie głoszące konieczność oczyszczenia Wołynia, wyplewienia kąkolu z pszenicy. W takim świecie wkraczają w dorosłość Janka, Semen i ich przyjaciel Dima. Relacje między nimi, budzące się młodzieńcze uczucia tylko komplikują już i tak niełatwą rzeczywistość. Trucizna chorych przekonań, umiejętnie wsączana w umysły młodych, rozpala szaleństwo. Gnani fanatyczną wizją nowego świata banderowcy ruszają na łów. Jego finał nastąpi 11 lipca 1943 roku. Ten dzień na zawsze zostanie zapamiętany jako „krwawa niedziela”.

aktualnie wypożyczona

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Wszystkie egzemplarze są obecnie wypożyczone: sygn. 821.162.1-3 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Kres : Wołyń : historie dzieci ocalonych z pogromu / Konrad Piskała, Leon Popek, Tomasz Potkaj. - Warszawa : Fabuła Fraza, 2016. - 271 stron : ilustracje ; 21 cm.

Autor

Piskała Konrad (1972- ) Popek Leon (1958- ) Potkaj Tomasz (1968- )

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Temat

Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów (OUN) Ukraińska Powstańcza Armia (UPA) II wojna światowa (1939-1945) Dzieci Ludobójstwo Zbrodnia wołyńska (1943-1944) Wołyń (Ukraina ; kraina historyczna) Polska

Gatunek

Antologia Listy Pamiętniki i wspomnienia

Reporterzy Konrad Piskała, Tomasz Potkaj i historyk dr Leon Popek opowiadają historie dzieci uratowanych z rzezi wołyńskiej 1943 i 1944 roku. Po ponad 70 latach docierają do listów pisanych przez dzieci ofiar Wołynia, dzieci, które znalazły schronienie w sierocińcu podkrakowskiej Pieskowej Skały. Listów jest 129. Pisane nieporadnym dziecięcym pismem, często z błędami. Przeleżały do dziś w pudełku po butach. Wśród kopert jest karteczka z jednym zdaniem, które wszystko wyjaśnia: „Listy dzieci z Pieskowej Skały zwrócone z granicy frontu”. To korespondencja sierot uratowanych z pogromów na Wołyniu, które w 1943 i 1944 roku znalazły schronienie w domu dziecka urządzonym na zamku pod Krakowem i stamtąd piszą do rodziców, którzy zostali na Kresach. Konrad Piskała, dr Leon Popek i Tomasz Potkaj nie tylko otwierają koperty, ale i docierają do nadawców. Dziś dzieci z Pieskowej Skały mają po osiemdziesiąt, dziewięćdziesiąt lat, ale wielu z nich opowiada po raz pierwszy o swoich przeżyciach. Z tych wstrząsających opowieści wyłania się obraz zbrodni na Wołyniu widzianej oczami dzieci. To też świadectwo ogromnego poświecenia ludzi, którzy ich z tej pożogi ratowali. Jednak koniec wojny wcale nie przynosi ulgi. Obrazy z tych wydarzeń muszą nieść ze sobą przez całe życie. Z różnych względów musieli też milczeć. Aż do dzisiaj.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 94(438).082 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Autor

Szcześniak Antoni B. Szota Wiesław

Forma i typ

Książki Publikacje naukowe

Temat

Ukraińska Powstańcza Armia (UPA) Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów (OUN) Akcja "Wisła" (1947-1950) Ludobójstwo Nacjonalizm Organizacje Polityka narodowościowa Stosunki etniczne Ukraińcy Wysiedlanie Polska Wołyń (Ukraina ; kraina historyczna)

Gatunek

Monografia

Dziedzina i ujęcie

Historia

Monografia popularnonaukowa poświęcona dziejom konfliktu polsko-ukraińskiego ze szczególnym uwzględnieniem działalności Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów i Ukraińskiej Powstańczej Armii oraz ich likwidacji w Polsce w latach 1945-1949. Autorzy kreślą szeroką panoramę dziejów zachodniej Ukrainy w okresie międzywojennym, omawiają próby utworzenia państwa ukraińskiego pod koniec I wojny światowej oraz tło narastającego konfliktu między państwem polskim a ograniczaną w swych prawach mniejszością ukraińską w II Rzeczypospolitej. Następnie opisują utworzenie OUN i jej działalność terrorystyczną przy współdziałaniu odpowiednich służb III Rzeszy. Szczególnie uważnie analizują dramatyczne lata II wojny światowej w Małopolsce Wschodniej - działalność polskiego podziemia, rozłam w OUN i utworzenie Ukraińskiej Powstańczej Armii, rzeź Polaków na Wołyniu, na koniec odwrót Wehrmachtu i przemieszczanie się sotni UPA w kierunku zachodnim, na ziemie rdzennie polskie. Zasadniczy trzon książki dotyczy działań UPA w Bieszczadach i na terenach przyległych po II wojnie światowej, kontrakcji Wojska Polskiego i akcji "Wisła", w końcu likwidacji UPA w Polsce wraz z wysiedleniem ludności ukraińskiej.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 94(438).082 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Kresy, krajobraz serdeczny : wspomnienia wypędzonych. T. 1 / Zbigniew Wawszczak. - Rzeszów : Carpathia, 2013. - 446 stron : ilustracje, faksymilia, fotografie, portrety ; 24 cm.

Autor

Wawszczak Zbigniew

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Temat

Polacy za granicą Wysiedlanie Żydzi Ludobójstwo Kresy wschodnie Rzeczypospolitej Wołyń (Ukraina ; kraina historyczna) Podole (kraina historyczna)

Gatunek

Antologia Biografia Pamiętniki i wspomnienia

Tom I podzielony jest na VI rozdziałów. Ich poszczególne tytuły związane są z tematyką. I tak Na nieludzkiej ziemi to wspomnienia zesłańców syberyjskich, Na Podolu i Ziemi Stanisławowskiej to historie kresowiaków z tych ziem, Kto ratuje jedno życie dotyczy Sprawiedliwych wśród narodów świata, Pijdem chłopci lachiw rizaty odnosi się do zbrodni ukraińskich nacjonalistów na Polakach, W Małopolsce wschodniej to dzieje mieszkających tam niegdyś Kresowian, Kartka z dziejów polskich Ormian opisuje ormiańskie związki z ziemiami kresowymi, a Tu i tam stanowi zbiór reminiscencji różnych osób powiązane z obszarami straconymi w wyniku II Wojny Światowej.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 94(438).07/.08 (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Ukraińcy / Piotr Zychowicz. - Poznań : Dom Wydawniczy Rebis, 2022. - 436 stron : ilustracje ; 23 cm.

(Opowieści niepoprawne politycznie / Piotr Zychowicz ; 6)

Autor

Zychowicz Piotr (1980- )

Forma i typ

Książki Literatura faktu, eseje, publicystyka

Temat

Koch, Erich (1896-1986) Świerczewski, Karol (1897-1947) Bocheński, Adolf (1909-1944) Bandera, Stepan (1908-1959) Szeptycki, Andrzej (1865-1944) Józewski, Henryk (1892-1981) Armia Krajowa (AK) Ukraińska Powstańcza Armia (UPA) Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów (OUN) Ukraińska 14 Dywizja Grenadierów SS-Galicja II wojna światowa (1939-1945) Ludobójstwo Ukraińcy Stosunki etniczne Zbrodnia wołyńska (1943-1944) Akcja "Wisła" (1947-1950) Polityka wyznaniowa Wielki głód na Ukrainie (1932-1933) Ukraina Wołyń (Ukraina ; kraina historyczna) Lwów (Ukraina, obw. lwowski) Huta Pieniacka (Ukraina, obw. lwowski, rej. brodzki ; wieś nieistniejąca) Sahryń (woj. lubelskie, pow. hrubieszowski, gm. Werbkowice) Polska

Gatunek

Antologia Publicystyka Wywiad dziennikarski

Dziedzina i ujęcie

Historia

Ludobójstwo na Wołyniu, akcja „Wisła”, krwawa wojna o Lwów. Pogromy polskich dworów na Rusi, Pakt Piłsudski - Petlura, Wielki Głód i Dywizja SS-Galizien. Fatalne błędy II RP i terroryzm OUN. UPA kontra AK. Piotr Zychowicz w swojej nowej książce opisuje najbardziej kontrowersyjne wydarzenia z tragicznej historii relacji polsko-ukraińskich. Bez upiększania i brązu. Bez hurra-patriotycznej cenzury i politycznej poprawności. Zychowicz pisze o tragicznym XX wieku - gdy Polaków i Ukraińców poróżnił krwawy konflikt o ziemię - ale cofa się również do czasów powstania Chmielnickiego. Czy fiasko ugody z Kozakami i budowy Rzeczypospolitej Trojga Narodów było największą zaprzepaszczoną szansą w dziejach Polski? Agresja rosyjska z 2022 roku spowodowała, że Polacy i Ukraińcy nigdy nie byli ze sobą tak blisko. To dobry moment, aby wyjąć historyczne trupy z szafy i w uczciwy sposób rozliczyć się z historią. Prawdziwe pojednanie musi być oparte na prawdzie.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla Dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 323 (1 egz.)